شمع موتور

شمع های بسفیتس

تمامی خودروها برای تولید قدرت و انرژی مورد نیاز برای حرکت از تراکم سوخت و هوا و محترق کردن این مخلوط استفاده می کنند. در انواع خودرو­ها (به غیر از خودروهای دیزلی) برای محترق کردن مخلوط سوخت و هوای متراکم نیاز به یک منبع حرارتی بسیار قوی یا همان جرقه می باشد. تولید این جرقه بر عهده شمع های خودرو می باشد. شمع با ارسال ولتاژ بسیار بالا به دو سر الکترودهای خود ایجاد جرقه می کند. هر چه جرقه  مناسب و قوی تری داشته باشیم احتراقی کامل تر، مصرف سوخت کمتر، آلایندگی کمتر و همچنین می توانیم انتظار توان بیشتری را نیز داشته باشیم.

در واقع بر حسب طراحی موتور، نوع محفظه احتراق و سوخت مصرفی و مواردی اینچنینی باید شمع مناسبی برای خودروی خود را انتخاب کرد که عموماً در دفترچه مربوط به خودرو به آن اشاره شده است.

حال به بررسی انواع تقسیم بندی شمع ها می پردازیم:

1-       ظاهری:

شمع ها از لحاظ ظاهری به دو نوع کلی تقسیم می شوند؛ شمع های پایه کوتاه و پایه بلند که بر حسب میزان بلندی و کوتاهی قسمت رزوه این نوع نام گذاری برای آن ها انجام شده است.

2-      از نظر شرایط کاری:

اما شمع ها از نظر کاری نیز تقسیم بندی می شوند که این تقسیم بندی شامل شمع های سرد و گرم می باشد.

-          شمع­های گرم معمولا در خودروهایی با دمای کارکرد پایین استفاده می شوند و گرمای تولیدی را به آرامی از خود عبور می دهند تا موتور دچار افت دما نشود.

-          شمع های سرد معمولاً در خودرو هایی استفاده می شود که دمای کاری بالایی دارند و باید عمل انتقال حرارت با سرعت بیشتری انجام شود تا با گرم شدن بیش از اندازه دچار پدیده خود اشتعالی نشویم.

3-     از لحاظ جنس الکترود و ساختار آن:

-          شمع های نیکلی: این شمع‌ها دارای الکترودی مرکزی از جنس نیکل، به شکل تخت هستند. آلیاژ به‌کاررفته در ساخت الکترود این شمع­ها باعث می شود که مقاومت گرمایی کمتری نسبت به شمع‌های جدیدتر داشته باشند و بنا براین طول عمر کوتاه ‌تری دارند. معمولاً بعد از هر 20-19 هزار کیلومتر باید این نوع شمع‌ها تعویض کرد. البته این زمان وابسته به شرایط کاری موتور تغییر می کند. متأسفانه به علت تکنولوژی پایین این شمع ها مصرف سوخت در خودروهایی که از این شمع ها استفاده می کنند بالا می باشد.

-          شمع‌های پلاتینیومی: جنس الکترود این نوع از شمع‌ها پلاتینیوم است. با توجه به این‌ که این عنصر از مقاومت گرمایی بالا و خاصیت ضد خوردگی برخوردار است، این شمع‌ها از پایداری خوبی در برابر دما برخوردارند. میزان این دما تا ۲۵۰۰ درجه سانتی‌گراد برآورد می‌شود. و همچنین بر حسب کارکرد موتور بعد از حدوداً ۱۰۰ هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارند. الکترود مثبت این شمع‌ها معمولا سوزنی هستند که موجب بالا رفتن دقت و قدرت جرقه‌زنی می‌شود. استفاده از شمع های پلاتینیوم ملزم به پرداخت مبلغ بیشتری نسبت به شمع های نیکلی است که این اختلاف قیمت به مرور زمان با توجه به کارکرد بالای این نوع از شمع و کاهش مصرف سوخت و کارکرد بهینه موتور کاملاً مقرون به صرفه خواهد بود.

-          شمع‌های ایریدیومی: این سری از شمع‌ها دارای الکترود مثبتی از جنس ایریدیوم هستند. ایریدیوم فلزی از خانواده‌ی پلاتین است و خواصی مشابه پلاتین دارد. همچنین در ساخت الکترود منفی یک نقطه‌ از جنس پلاتین، در محل جرقه‌زنی به‌کار برده شده است که موجب افزایش طول عمر این نوع شمع‌ها می شود. شمع‌های ایریدیومی مقاومت دمایی بالاتری نسبت به شمع‌های پلاتینیومی دارند و به‌همین علت از طول عمر بالاتری برخوردار هستند. شمع‌های ایریدیومی معمولا دارای الکترود سوزنی با دقت و قدرت جرقه‌زنی بالا هستند و کاربرد آن ها تقریباً مشابه با شمع‌های پلاتینیومی است.

-          شمع‌های چند الکترودی: این شمع‌ها بر خلاف تصوری مبنی بر اینکه این نوع شمع‌ها از کیفیت جرقه‌زنی بالاتری به نسبت شمع‌های تک الکترودی برخوردارند،  تنها دوام و طول عمر بیشتری نسبت به شمع‌های تک الکترودی دارند،  به دلیل اینکه تعداد الکترود منفی در این شمع ها بیشتر از یک عدد است و عموما علت خرابی شمع ها در خوردگی این الکترود است. بنا براین شمع ها می­توانند مدت زمان بیشتری به کار خود ادامه دهند و در صورت خوردگی یک الکترود، الکترود های دیگر می توانند وظیفه جرقه زنی مناسب را به خوبی انجام دهند.

حال با توجه به نوع خودرو و طراحی که برای خودرو و محفظه احتراق آن صورت گرفته است می­توان از انوع مختلف شمع­ها استفاده کرد.

یکی از بهترین شرکت هایی که به تولید و ارائه شمع با کیفیت در سراسر دنیا اقدام کرده است NGK است. این شرکت از سال 1936 اقدام به تولید شمع کرده و نزدیک به 80 سال است که در این صنعت حضور دارد به نحوی که استفاده از این برند توسط بسیاری از خودرو سازان توصیه شده است.

شرکت بسفیتس (موبیز) کره جنوبی که در ایران نیز داری نمایندگی فعال است اقدام به ارائه این محصول کرده است و از آنجا که شرکت نیلی پارت همواره کیفیت و مقرون به صرفه بودن را سر لوحه کار خود قرار داده است، با ایجاد تفاهمنامه کاری نسبت به توزیع و پخش این محصول با کیفیت اقدام کرده است.